نوامبر 2020 - گذر موسیقی

تاریخچه ساز پیانو و نخستین نوازنده پیانو در ایران | گذر موسیقی

نوامبر 12, 2020/در News /توسط negin zomorodi

اولین پیانو در سال 1805 با محموله ای از هدایا که شامل پرتره ، مبلمان و ساعتهایی بود که توسط ناپلئون بناپارت برای شاه ایرانی ، فتحعلی شاه قاجار ارسال شده بود ، وارد ایران شد. کسی تا آن زمان نه شکل پیانو دیده بود و نه نواخته بود. این پیانو سال های سال، به عنوان یک مبلمان دکراتیو در تالار سلطنتی قرار گرفته بود.

شصت و هفت سال بعد، در سال ۱۸۷۳ ناصرالدین شاه که در سفر پاریس، از یک نمایشگاه پیانو دیدن می کرد، به یاد پیانوئی افتاد که ناپلئون به جدش هدیه کرده بود و همان موقع چهار دستگاه پیانو سفارش داد که یکی دو ماهی بعد به ایران رسید ولی مشکل اصلی همچنان باقی ماند. کسی نبود که بتواند آن را بنوازد. سرانجام طلسم شکست و محمد صادق خان سرورالملک، نوازنده سنتور دربار پشت پیانو نشست. البته آن چه می نواخت به دل نمی نشست. مثل سنتوری صدا می داد که کوک نداشته باشد. از همین جا محمد صادق خان کشف کرد که می شود کوک پیانو را هم مانند سنتور عوض کرد. به هر حال او را باید نخستین نوازنده پیانو در ایران به حساب آورد. او حتی مدتی پیانو نواختن را به دختران ناصرالدین شاه می آموخت. از این تاریخ زندگی پیانو در ایران آغاز می شود.با آمدن لومر فرانسوی که برای سرپرستی موسیقی نظام به ایران آمده بود، راه برای ورود سازهای غربی از جمله پیانو هموار شد. لومر برای نخستین بار آهنگ های روستائی ایران را نیز برای پیانو تنظیم کرد و خود، آن ها را نواخت. می شود گفت که لومر و شاگردان او (غلامرضا مین باشیان، معتمد الدوله یحیائیان و محمود مفخم) از نخستین ترویج کنندگان پیانو نوازی در ایران بوده اند تا آن جا که گروه های موسیقی سنتی که بعدها به وجود آمدند نیز ترغیب شدند پیانو را به کار بگیرند، از جمله درویش خان، موسیقیدان برجسته آن زمان پیانو را نیز وارد ارکستر انجمن اخوت کرد و نواختن آن را به مشیر همایون شهردار سپرد. همراه با پیانو، یک رشته مفاهیم موسیقی بین المللی نیز وارد فرهنگ موسیقائی ایران شد، مثل ارکستر، کنسرت، گام، آکورد، پوزیسیون، رسیتال، آکومپانیمان، سلو، دوئت، اپرت، اپرا و آنتراکت.

نام های ماندگار:

از سوی دیگر کلاس های پیانو شاگردان بسیاری پیدا کرد و در کوتاه مدت، شمار زیادی پیانو نواز ایرانی و بین المللی پرورش یافتند و بعضی از آن ها در سطح جهانی به شهرت رسیدند. از جمله می توان از رافی پتروسیان، کیتی امیر خسروی، تانیا آشوت هارتونیان، امانوئل ملیک اصلانیان، پری برکشلی نام و … برد.دو نفر از تأثیرگذارترین پیانو نوازان در حوزه موسیقی ایران مرتضی محجوبی و جواد معروفی بودند.

دانستنی هایی درباره تاریخچه و ویژگی های پیانو ی دیجیتال و آکوستیک | گذر موسیقی

نوامبر 12, 2020/در News /توسط negin zomorodi

پیانو را فردی به نام بارتولومئو کریستو فری در سال ۱۷۰۹ در ایتالیا اختراع کرد. پیش از آن که پیانو اختراع شود از سازی قدیمی به نام هارپسیکورد استفاده می شد.تفاوت اصلی پیانو و سازهای مشابه قبل از اختراع آن این بود که در سازهای قبلی شدت صدای حاصل از فشرده‌شدن یک کلاویه، مستقل از شدت ضربه واردشده بر کلید پیانو، مقداری ثابت بود. اما در پیانو نوازنده قادر بود با ملایم ضربه‌زدن به کلیدها صدایی ضعیف تر ایجاد کند، یا با ضربات محکم‌تر صدایی قوی تر تولید کند. این خصوصیت دلیل مورد توجه قرارگرفتن سریع ساز پیانو توسط آهنگسازان قرن هجدهم میلادی بود.حال در ادامه تاریخچه ساز پیانو میخواهیم ریشه های این ساز را بشناسی

تاریخچه ساز پیانو |گذر موسیقی

در ساخت پیانو از سازهای گوناگونی الهام گرفته شد. می‌دانیم که از میان سازهای قبل، هارپسیکورد شبیه‌ترین ساز به پیانو است. هنگامی که سازسازان به فکر ارتقای هارپسیکورد با اضافه کردن مکانیسم اکشن بودند متوجه شدند که برای این کار اساساً، سازی با ساختاری متفاوت با هارپسیکورد لازم است. در کتاب‌های تاریخ پیانو گفته می‌شود درحقیقت آنچه منجر به تولید نخستین پیانوها شد، ایده گرفتن از سازهایی مثل دولسیمیر یا هتبرک بود که در آن‌ها با استفاده از چکش‌هایی که در دست می‌گرفتند به سیم‌ها ضربه می‌زدند و صدا تولید می‌شد. اولین پیانو در سال 1805 با محموله ای از هدایا که شامل پرتره ، مبلمان و ساعتهایی بود که توسط ناپلئون بناپارت برای شاه ایرانی ، فتحعلی شاه قاجار ارسال شده بود ، وارد ایران شد.

انواع پیانو:

پیانو دیواری

پیانو دیواری _ پیانو آکوستیک _ پیانو

نخستین پیانوی دیواری در سال ۱۷۸۰ در اتریش ساخته شد. بیست سال بعد از آن پیانویی دیواری با سیم‌های عمودی در فیلادلفیا ساخته شد. اما چون صدای آن چندان رضایت‌بخش نبود، پذیرفته نشد.در سال ۱۸۲۶ پیانوی دیواری در اروپا با استقبال زیادی روبه‌رو شد، چرا که در این دوره شخصی به‌نام رابرت ورنوم در مکانیسم پیانوی دیواری تغییر و امکانی ایجاد کرد که دقت و کشش صدا را توامان داشت، تکرار را ممکن می‌کرد و به کوچکترین تماس دست با کلاویه‌ها واکنش نشان می‌داد. پس از ورنوم، ایگناس پلیل این امکان را برای پیانوهای دیواری خود به‌کار گرفت و در اروپا به نام پلیل مشهور شد. پلیل و سایر شرکت‌ها در فرانسه ساختن نوع خاصی از پیانوهای دیواری را از سر گرفتند که موفقیت آن‌ها بسیار بیش از پیانوهای چهارگوش بود. آلمانی‌ها در سال ۱۸۳۵ تولید پیانوهای دیواری را آغاز کردند و در حدود ۱۸۶۰ پیانوهای چهارگوش را کنار گذاشتند. آلمان در ساختن پیانوهای دیواری بر فرانسه و همچنین انگلیس پیشی گرفت و پیانوهای دیواری سنگین‌تر و قدرتمندتری ساخت که در آن‌ها هر نت سه سیم داشت و یک صفحه آهنی برای سیم‌های نگه‌دارنده به‌کار می‌رفت. این پیانوها درمقایسه با پیانوهای هم دوره خود صدای بهتری داشت.پیانوهای دیواری در ارتفاع های مختلف, با بدنه های متفاوت و انواع مدل ساخت بدنه وجود دارند که بدون شک مورد توجه شما قرار می گیرند. ارتفاع پیانو دیواری چه چرخ داشته باشد چه نداشته باشد از کف زمین تا بالای آن اندازه گیری می شود.دلیل این امر بیشتر به این خاطر است که عرض و معمولاً عمق پیانو ها با کمی تفاوت یکسان است و این ارتفاع ساز است که در حجم بدنه پیانو تاثیر بیشتری را می گذارد، هرچه ارتفاع بیشتر باشد پیانو حجم صوتی بیشتری دارد. حجم صوتی ارتباطی به رنگ یا شفاف و مات بودن صدا ندارد و صرفآ صدای حاصله از این پیانو قوی تر خواهد بود. چرا که پیانو بلند علاوه بر آنکه سیم های طولانی تری دارد صفحه صدای بزرگتری نیز دارد که باعث تولید صدای قوی تر می گردد

پیانو اسپینت

پیانوهای اسپینت معمولاً از کوتاه ترین و ارزانترین نوع پیانوهای دیواری هستند. ارتفاع این پیانوها از حدود ۹۰ سانتیمتر و حداکثر تا ۱۰۰ سانتیمتر ادامه دارد. جعبه صدای آنها کوچک و سیستم انتقال نیرو (Action) آنها ساده ترین شکل خود را دارد. به همین علت، اغلب قیمت مناسبی دارند و برای هنرجویان مبتدی ای که معلوم نیست در آینده نوازندگی را ادامه دهند بسیار مناسب است. فاصله سطح کیبورد تا بلندترین قسمت این پیانوها بسیار کم بوده و حداکثر حدود ۲۰ سانتیمتر است

پیانوی کنسول

ارتفاع پیانو کنسول از حدود ۱۰۰ سانتیمتر شروع می شود و تا حدود ۱۱۰ سانتیمتر ادامه پیدا می کند. ساختمان سازه آن ها به صورتی است که بدنه ای بسیار محکم و بادوام دارند و معمولآ در آموزشگاه ها یا مدارس موسیقی و نیز استودیوها برای تمرین (نه معمولآ ضبط) از آنها استفاده می شود. انواع آمریکایی این پیانوها – که در بازار ایران کم هستند – زیبایی خاصی دارند و روی بدنه بیرونی آنها زیاد کار شده است.

پیانوی دیجیتال

پیانو های دیجیتال از تکنولوژی دیجیتال برای تولید صداها استفاده می کنند و به همین دلیل با پیانو های مکانیکی یا آکوستیک که از سیستم سیم و چکش بهره می گیرند کاملاً متفاوت هستند. صدای این نوع پیانو با الگو برداری از صدای پیانو های آکوستیک درست شده است. به این الگو ها که از همه از روی نت های یک پیانو ساخته شده اند سمپل گفته می شود.این صداها در هنگام نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می گردد. گرچه سیستم دیجیتال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم های آکوستیک که از ارتعاش سیم و انتشار صوت در هوا بهره می گیرند شود ولی این نوع پیانو امروزه به دلیل امکانات و شرایط آسانی که فراهم کرده اند توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند

پیانوی بزرگ (رویال)

پیانو رویال _ پیانو گرند _ پیانو

گراند پیانو یا پیانوی بزرگ که در فارسی گاهی آن را پیانو رویال نامیده اند. در این نوع، سیم ها به صورت افقی قرار گرفته اند و چکشها از زیر به سیم ها ضربه می زنند. این ساز صدای باشکوه و پرطنینی دارد و بیشتر در سالن های کنسرت و ارکسترهای بزرگ استفاده می شود.البته پیانو‌های بسیار زیادی در گذشته رایج بوده‌اند. برای مثال پیانوهای گنجه‌ای، صرافی، میزی، میز منشی، دوطبقه و انواع دیگر. ولی امروزه دیگر آنها رواج ندارند و از پیانو‌های پیشرفته تر استفاده می‌شود

روش های مختلف آموزش موسیقی کودک | گروه موسیقی کودکان در سرزمین گذرموسیقی

نوامبر 7, 2020/در News /توسط negin zomorodi

بطور کلی چندین روش به عنوان روشهای آموزش موسیقی کودک در دنیا وجود دارد .تدوین این روشها از ابتدای قرن بیستم ، بنا به ضرورت و نیاز به روشهای موثر و مفید آموزشی، صورت گرفته است. اما همین امر ، وجود آشفتگی و سردرگمی فراوان در امر آموزش موسیقی کودک را بوجود آورده است.

روش مونته سوری (کلودیو مونته سوری آهنگسازایتالیایی)

Montessori Claudio او به کودک ، به عنوان یک عامل فعال در فرایند آموزشی خود نگاه میکرد و عقیده داشت که فرآگیری کودک امری آزاد است.مونته سوری ،ابتدا صدا ها را دسته بندی نمود و با شیوه های مختلف ، کودکان را آزمود و تمریناتی را در جهت دقیق شنیدن صداها بعنوان برترین نمود آموزش موسیقی پایه ریزی کرد. وی معتقد بود که بسیاری از فعالیتهای صدایی و غیر صدایی باید به آواز خواندن منجر شود. یعنی بچه ها صداهایی را که می شنوند باید بخوانند. نکته مهم دیگری که در روش مونته سوری حائز اهمیت است، حرکات ریتمیک است که باعث پرورش و رشد جسمانی کودک می شود. برای این منظور، با تغییر سرعت در قطعاتی که توسط پیانو می نواخت ، به کودکان می آموخت که چگونه با حرکات بدنی خود به صداهای مختلفی که با سرعتهای متفاوت اجرا می شوند ،عکس العمل نشان دهند

روش کدای ( زولتان کدای فیلسوف و آهنگساز مجاری)

Kodaly Zoltánزبانشناس و فیلسوف و آهنگساز مجاری بود که از ملودیهای فولکلور، تأثیر بسیار گرفته است. کودای نسبت به یافتن راه کارهایی مناسب برای حل مشکالت آموزش موسیقی، بسیار عالقه مند بود و نوشتههای موثری در زمینه روشهای تحصیل موسیقی و همچنین یادگیری آهنگسازی برای کودکان از خود به جای گذا شت.

روش دالکروز (امیل ژاک دالکروز آهنگساز سوئیسی)

Dalcroze Jacques Emile او اعتقاد داشت که سالهای اولیه زندگی برای گسترش مهارتهای پایه ای موسیقی بسیار مهم و زیر بنایی محسوب می شود و یکی از زیر ساختارهای تعلیم و تربیت باید رشد هوش و شعور موسیقایی کودکان باشد. وی سیستمی را تدوین نمود که اساسی ترین آن بداهه خوانی در سلفژ و سرایش بود. اما در عمل با حرکاتی مواجه شد که خودش آنرا اوریتمیک )Orirytmic )نامگذاری کرد. اوریتمیک در حقیقت یک دوره حرکات بود که کودکان را از طریق حرکات فیزیکی به درک مشخصی از مفاهیم و عناصر موسیقی مثل ملودی، ریتم، هارمونی ، سبک وفرم راهنمائی میکرد. او ذهن و جسم را با هم در آمیخت و روشی بر پایه شکل دادن مفاهیم ذهنی توسط حرکات بدن پایه ریزی کرد. در این روش دست زدن، پریدن، مکالمه، آواز خواندن، قدم زدن، خزیدن، لغزیدن و تلو خوردن بکار گرفته میشود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در روش دالگروز حرکات فیزیکی میتواند عنصر زیر بنایی موسیقی برای کودکان باشد. پرورش صدای تک تک کودکان، تقویت بداهه پردازی با انواع اصوات از ویژگیهای مهم روش دالکروز میباشد.در مقایسه روش دالکروز و مونته سوری یک نطقه اشتراک وجود دارد و آن هم اهمیت است که آنها برای آواز خواندن قائل بودند. دالکروز می گوید خواندن حتی اگر یک ربع ساعت طول بکشد باید جزء برنامه هر روز کودکان باشد.

روش ارف(کارل ارف آهنگساز و موسیقیدان آلمانی )

Orff Karl این آهنگسازو موسیقیدان آلمانی ، به خاطر ضعف در آموزشهای بنیادین موسیقی تصمیم گرفت »مدرسه موسیقی و ورزش« را بنیانگذاری کند. او تاکید فراوان بر خالقیت و بداهه پردازی داشت. از ویژگیهای مهم روش ارف می توان کاربردهای درمانی آنرا نام برد. بعنوان مثال، با تاکید بر ریتم و هماهنگی گفتار، تاکید بر حرکات بدنی و نواختن ساز، خواندن آواز، که تاثیر مجموعه این فعالیتها در کسانی که مشکل تکلم دارند باعث تحریک و رشد گفتار وحرکات بدنی می شود.در روش ارف برای آموزش ریتم به کودکان از لغات آشنا و مانوس مثل اسامی حیوانات، گلها، اسامی خود بچه ها، اشیاء و حتی لغاتی که فاقد معانی خاص باشد استفاده می شود. او غالبا از ترانه و ملودیهایی استفاده می کرد که بر اساس آوازها و ترانه ها محلی و رایج ملل مختلف، شکل گرفته بود و از آنجا که گردش ملودی در ترانه های محلی و فولکلور بیشتر در گام پنج صدایی )پنتاتونیک( صورت می گیرد تمرینات و آهنگهای مخصوص کودکان را در این گام تنظیم کرد. شایان ذکر است که در ایران به هرآموزش موسیقی کودک ، ارف می گویند که کامال غلط است و این تنها یکی از سیستم های آموزشی موجود میباشد.

روش منهتن (مانهاتان ویل موسس کالج «مانهاتان ویل» آمریکایی)

Ville Manhattan روش مانهاتان مانند روش مونته سوری بر مبنای کشف و یافته های شخصی بنا میشود. در این سیستم کودکان هم سن یافته ها و تجربیات شخصی خود را با هم مقایسه میکنند. مثال یک گروه سه یا چهار نفری هر کدام با یک کاغذ مچاله شده، صداهای متفاوتی را ایجاد می کنند و کوک صداهای مختلفی را تجربه کرده تا اینکه به صدای مخصوص خودش برسد. در این روش کار معلم بسیار سخت و پیچیده است . ازجمله فعالیتهایی که توسط مربیان در این مجموعه انجام می گیرد، می توان راهنمایی کودکان برای کشف محیط خود، کاربرد دوباره صداها، بداهه نوازی با اصوات، بازسازی صداهای اطراف مثل تقلید صدای هواپیما، حیوانات، طبیعت و … را نام برد.

روش مارتینو (ادگار ویلمز موسیقیدان بلژیکی تبار فرانسوی)

Martineo اومعتقد بود آموزش موسیقی از »رحم« مادر شکل میگرد و اولین آوازهایی که کودک فرا میگیرد، دربطن مادر است. بنابراین ما از محدوده کودک هم خارج شده به زمان قبل از تولد میرویم؛ و بهترین شرایط اجتماعی، شرایطی است که خانواده به وجود می آورد. درواقع در سیستم ویلمز با دو عامل کودک و خانواده روبرو هستیم. در این روش هیچگونه ساز مخصوص کودکان وجود ندارد ، مگر اینکه کودک خودش آنرا در محیط ، کشف کند. در مرحله بعد می بایست تمام سازهای موجود در اختیار کودک قرار گیرد، تا خودش آنچه را که با روحیاتش سازگار است انتخاب کند.در پایان بررسی شیوه های فوق باید متذکر شد که از اواخر قرن بیستم، تقریبا« در سراسر دنیا هیچ کس به هیچ روشی پایبند نیست ، بلکه هر متخصص موسیقی کودک ،روشی را انتخاب می کند که متناسب با امکانات محیطی ، سن وتوانایی کودکان باشد.

بایگانی ماه نوامبر, 2020