نوشته‌ها

موسیقی معاصر برای پیانو | گذرموسیقی

کارگاه موسیقی معاصر برای پیانو

اصول نوازندگی و آهنگسازی 

در این کارگاه ابتدا بحث با آشنایی خود مکانیزم پیانو و تاریخچه آن و مدل های مختلف شروع شد ، از پیانو هایی با در ابتدا کمتر از 88 کلاویه داشتند تا پیانو هایی که با بیشتر از 88 کلاویه ساخته شدند.
از مدل های مختلف پیانو می توان به (Prepared piano ، Upright piano و grand piano) اشاره کرد . و در ادامه تکنیک هایی برای (Prepared piano و grand piano) و روش های برای پدال گیری و حتی تولید صدا با پدال از تکنیک های معاصر نوازندگی بیان شد و همچنین تکنیک های برای تولید اکورد های کلاستر به روش های مختلف مانند استفاده از ساعد دست و…. .
اما در بخش اهنگسازی معاصر ، این بخش با احساس نیاز آهنگسازان به رنگ آمیزی های صوتی متفاوت از دوره امپرسیونیسم اغاز شد و تا موسیقی سریالیسم و موسیقی شانسی یا ( chance music) و در انتها mix media ادامه یافت .
و در بخش chance music به بررسی برخی کار های جان کیج آهنگساز این مکتب پرداخته شد .
و در ادامه و در بخش mix media با کارهای بسیار جالبی از اهنگسازان جدید و نوعی کنسرت های متفاوت مانند:
Disklavier
computer and piano
speaking piano
اشاره کرد .
در انتها این در این کارگاه هنر جویان با تکنیک های مختلف نوازندگی معاصر پیانو و سبک ها و تکنیک های اهنگسازی و نت نویسی جدید در دنیا آشنا شدند و با کنسرت ها و اهنگسازان مطرح این سبک ها آشنا شدند.

گردآورنده: سهند مالکی

 

 

تاریخچه ساز پیانو و نخستین نوازنده پیانو در ایران | گذر موسیقی

 

اولین پیانو در سال 1805 با محموله ای از هدایا که شامل پرتره ، مبلمان و ساعتهایی بود که توسط ناپلئون بناپارت برای شاه ایرانی ، فتحعلی شاه قاجار ارسال شده بود ، وارد ایران شد. کسی تا آن زمان نه شکل پیانو دیده بود و نه نواخته بود. این پیانو سال های سال، به عنوان یک مبلمان دکراتیو در تالار سلطنتی قرار گرفته بود.

شصت و هفت سال بعد، در سال ۱۸۷۳ ناصرالدین شاه که در سفر پاریس، از یک نمایشگاه پیانو دیدن می کرد، به یاد پیانوئی افتاد که ناپلئون به جدش هدیه کرده بود و همان موقع چهار دستگاه پیانو سفارش داد که یکی دو ماهی بعد به ایران رسید ولی مشکل اصلی همچنان باقی ماند. کسی نبود که بتواند آن را بنوازد. سرانجام طلسم شکست و محمد صادق خان سرورالملک، نوازنده سنتور دربار پشت پیانو نشست. البته آن چه می نواخت به دل نمی نشست. مثل سنتوری صدا می داد که کوک نداشته باشد. از همین جا محمد صادق خان کشف کرد که می شود کوک پیانو را هم مانند سنتور عوض کرد. به هر حال او را باید نخستین نوازنده پیانو در ایران به حساب آورد. او حتی مدتی پیانو نواختن را به دختران ناصرالدین شاه می آموخت. از این تاریخ زندگی پیانو در ایران آغاز می شود.با آمدن لومر فرانسوی که برای سرپرستی موسیقی نظام به ایران آمده بود، راه برای ورود سازهای غربی از جمله پیانو هموار شد. لومر برای نخستین بار آهنگ های روستائی ایران را نیز برای پیانو تنظیم کرد و خود، آن ها را نواخت. می شود گفت که لومر و شاگردان او (غلامرضا مین باشیان، معتمد الدوله یحیائیان و محمود مفخم) از نخستین ترویج کنندگان پیانو نوازی در ایران بوده اند تا آن جا که گروه های موسیقی سنتی که بعدها به وجود آمدند نیز ترغیب شدند پیانو را به کار بگیرند، از جمله درویش خان، موسیقیدان برجسته آن زمان پیانو را نیز وارد ارکستر انجمن اخوت کرد و نواختن آن را به مشیر همایون شهردار سپرد. همراه با پیانو، یک رشته مفاهیم موسیقی بین المللی نیز وارد فرهنگ موسیقائی ایران شد، مثل ارکستر، کنسرت، گام، آکورد، پوزیسیون، رسیتال، آکومپانیمان، سلو، دوئت، اپرت، اپرا و آنتراکت.

نام های ماندگار:

از سوی دیگر کلاس های پیانو شاگردان بسیاری پیدا کرد و در کوتاه مدت، شمار زیادی پیانو نواز ایرانی و بین المللی پرورش یافتند و بعضی از آن ها در سطح جهانی به شهرت رسیدند. از جمله می توان از رافی پتروسیان، کیتی امیر خسروی، تانیا آشوت هارتونیان، امانوئل ملیک اصلانیان، پری برکشلی نام و … برد.دو نفر از تأثیرگذارترین پیانو نوازان در حوزه موسیقی ایران مرتضی محجوبی و جواد معروفی بودند.

ترجمه ی کتاب تکنیک های نوازندگی پیانو (نوشته پال وایت)

 

“وزن بازو را روی کلاویه بیاندازید”

این بحث ، موضوع بسیار داغی است از نگاه Matthay ، کلید های پیانو باید با کمترین وزن بازو پایین بروند که تقریبا به صورت میانگین برای پیانو های بزرگ ، وزنی معادل ۶۰ گرم میباشد که بازوانی آماده برای انجام این عمل لازم است .
طرفداران موضوع “ انتقال وزن بازو “ دقیقا نگرشی مخالف دارند ، اما توصیه و عقیده ی من جایی بین این دو نگرش است ؛ بازو ها را کمی روي کلید ها قرار بدهید .
با این حال باید اشاره کرد که حتی با انداختن وزن کامل بازو بر روی کلاویه ها ما در واقع فقط بخشی از وزن دست را روی کلاویه ها می اندازیم و بخشی دیگر توسط قسمتی از بازو که به بالاتنه وصل میباشد پشتیبانی میشود .
روش آسانتر و کم دردسر تر این است که یک آجر را به طور کامل وزن کنید و سپس دوباره وزن کنید یک سر آن را روی لبه دیگر آجری قرار دهید و سر دیگر آن را روی ترازو قرار دهید .
یک مشکل اساسی و مهم در آموزش قرار دادن وزن دست این است که نمیتوان فهمید هر شخصی چه مقدار از وزن دستش را استفاده میکند .
این مسئله را میتوان با اندازه گیری توسط وزنه ی آشپزخانه حل کرد .
این راه حل عجیب به نظر میرسد اما بهتر است از اینکه بگویید “ هرگز از وزن دست استفاده نکنید” یا “ از کل وزن دستتان استفاده کنید “ روش ذکر شده میتواند به طور کامل یک دستورالعمل باشد که میگوید ؛ “ هیچ شکری اضافه نکنید “ یا “ تا آنجا که ممکن است شکر اضافه کنید “

اگر کف دست خود را روی ترازو بگذاریم و اجازه دهیم کل دستمان ( وزن بازو ) روی آم قرار بگیرد ، وزنی حدود ۲/۴ کیلوگرم خواهیم داشت .
اگر یک انگشتمان را روی ترازو بگذاریم و دستمان را به عقب بچرخانیم تا بتواند وزن بازو را درگیر کند ، حداکثر وزنی که انگشتمان میتواند تحمل کند حدود ۶۰۰ گرم خواهد بود یعنی یک چهارم وزن موجود .
مقدار مطلوب وزنی که هنگام تمرین توسط انگشت استفاده میشود حدود ۳۰٠،۴۰۰ گرم خواهد بود.

ترجمه ی موسیقی-گذرموسیقی

 

 

 

 

 

 

 

 

 
ترجمه :ريحانه لطفی(مدرس پیانو آکادمی گذرموسیقی)

نمونه کارها